İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şefik Memiş tarafından kaleme alınan Numûnehâne-i Osmânî, Türkiye’nin ilk ihracata teşvik merkezi olan Osmanlı Ticaret Merkezi’ni anlatıyor. Bu eserle birlikte ilk kez Türklerin ihracat macerası tüm ayrıntılarıyla ve kurumsal bir çalışmaya dönüştürme gayretleriyle kitaplaştırılmış oldu. Sultan II. Abdülhamid’in onayıyla kendine özel çıkartılan mevzuatla çalışmalarına başlayan Osmanlı Ticaret Müzesi, Ticaret Nezareti ile Dersaadet Ticaret Odası’nın işbirliğiyle faaliyete geçiyor. Kadim eserlerin teşhir edildiği müzelerle karıştırılan ticaret müzelerinin onlarla tek ortak noktası, ticarî ürünlerin de salonlarda sergilenmesinde ibaret. 1891’de Mercan Yokuşu’da bulunan meşhur Şark Han’da faaliyete başlayan Osmanlı Ticaret Müzesi’nde, Osmanlı İmparatorluğu’nun dört bir yanından gönderilen ürünler teşhir ediliyor. Numûnehâne-i Osmânî İdaresi tarafından yurt içi ve yurt dışı tanıtımı yapılan ürünler, hem uluslararası fuarlarda tanıtılıyor, hem de müzenin yurt dışındaki şubelerinde sergilenerek yeni pazarlara girmesi sağlanıyordu. Filibe’de, Brüksel’de, Fiyume’de, Tokyo’da açtığı şube ve görevlendirdiği temsilcilerle, yeni dünya ticaretinde yer almaya çalışan Osmanlı üreticilerinin çabalarına da değinilen kitap, sanayileşmeye çalışan ülkelerin ticaret müzeleri hakkında da bilgi veriyor. Türk iktisadi tarihinde mihenk noktası sayılan Osmanlı Ticaret Müzesi hakkında geniş bilgiler veren, dünyadaki diğer örnekleriyle de kıyaslayan eser, okuyucularına geçmişin aynasında bugün için çözümler sunuyor. Uzun ve titiz bir çalışmanın ürünü olan “Dersaadet Numunehane-i Osmani” çok sayıda tarihi vesikayı da okurla buluşturuyor.
